Return on capital employed là gì
Nhắc đến ROCE (Lợi nhuận trên vốn sử dụng), chúng ta không thể không nhắc đến một thuật ngữ quan trọng trong lĩnh vực đầu tư và kinh doanh. ROCE không chỉ đo lường khả năng sinh lời mà còn đo lường hiệu quả sử dụng vốn của một doanh nghiệp. Vậy ROCE là gì? Làm thế nào để tính toán ROCE? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
ROCE là gì?
ROCE, viết tắt của lợi tức trên vốn được sử dụng, là tỷ lệ thu nhập trên vốn được sử dụng. Chỉ số này được thể hiện dưới dạng phần trăm và được sử dụng để đo lường khả năng sinh lời và hiệu quả sử dụng vốn của một công ty hoặc doanh nghiệp.
ROCE là một chỉ số quan trọng vì nó cho biết doanh nghiệp sẽ thu được bao nhiêu lợi nhuận từ khoản đầu tư ban đầu. Từ đó, doanh nghiệp có thể biết được vốn của mình được sử dụng hiệu quả hay không và cần điều chỉnh vấn đề nào để phục hồi lợi nhuận. ROCE cũng được sử dụng bởi nhà đầu tư để đánh giá tiềm năng tăng trưởng của công ty.
Cách tính ROCE
ROCE được tính bằng công thức sau:
ROCE = (EBIT / Vốn sử dụng) x 100Trong đó:
- EBIT là thu nhập trước thuế và lãi vay. Đây là lợi nhuận sau khi trừ chi phí sản phẩm và chi phí hoạt động ra khỏi tổng doanh thu.
- Vốn sử dụng là tổng tài sản trừ nợ ngắn hạn. Tổng tài sản bao gồm tất cả các tài sản thuộc sở hữu của công ty, chẳng hạn như cổ phiếu, nợ, vốn chủ sở hữu, dự trữ, ưu đãi…
Ý nghĩa của chỉ số ROCE
Chỉ số ROCE đóng vai trò quan trọng đối với cả nhà đầu tư và doanh nghiệp. Dưới đây là một số ý nghĩa của ROCE:
Đối với doanh nghiệp:
- ROCE cho biết lợi nhuận trên mỗi đơn vị vốn được sử dụng. Chỉ số này giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động sau khi bỏ ra một số vốn lớn.
- ROCE hỗ trợ nhà quản lý doanh nghiệp hiểu cán cân thanh toán tối ưu và là công cụ hiệu quả để đánh giá và dự báo tăng trưởng kinh doanh.
Đối với nhà đầu tư:
- ROCE đặc biệt hữu ích để đánh giá hiệu suất hoạt động và so sánh lợi nhuận của các doanh nghiệp, đặc biệt là trong các ngành thâm dụng vốn như công ty dầu khí, gas, điện, viễn thông…
- ROCE giúp so sánh khả năng sinh lợi của hai công ty trong cùng một lĩnh vực. Tỷ lệ ROCE càng cao, công ty càng có nhiều lợi nhuận.
Ví dụ: So sánh lợi nhuận và doanh thu của công ty A và công ty B. Lợi nhuận của công ty A là 100 tỷ đồng và doanh thu là 1 nghìn tỷ đồng. Lợi nhuận của công ty B là 150 tỷ và doanh thu là 1 nghìn tỷ. Nếu chỉ nhìn vào khả năng sinh lời, tỷ suất lợi nhuận của công ty A (10%) thấp hơn so với tỷ suất lợi nhuận của công ty B (15%). Tuy nhiên, nếu xem xét việc sử dụng vốn ban đầu để đạt được lợi nhuận này, kết quả có thể hoàn toàn khác. Giả sử vốn của công ty A là 500 tỷ đồng, vốn của công ty B là 1 nghìn tỷ đồng. Khi đó, ROCE của công ty A là 20% (100/500) và của công ty B là 15% (150/1000). Có thể thấy công ty A sử dụng vốn hiệu quả hơn công ty B.
Ưu và nhược điểm của ROCE
Nhà đầu tư sử dụng ROCE để phân tích sẽ có những ưu và nhược điểm cụ thể như sau:
Ưu điểm:
- Công thức ROCE đơn giản và dễ áp dụng. Hầu hết các nhà quản lý không có chuyên môn về kế toán cũng có thể dễ dàng tính toán để đánh giá hiệu quả kinh doanh hoặc dự án đầu tư.
- ROCE được thể hiện dưới dạng phần trăm, vì vậy người đầu tư có thể sử dụng nó để so sánh các dự án có quy mô và lãi suất khác nhau.
Nhược điểm:
- ROCE sử dụng dữ liệu tài chính lịch sử, nên tỷ lệ ROCE có thể bị bóp méo nếu các công ty can thiệp để điều chỉnh lại lợi nhuận kế toán.
- Ban quản lý sẽ không đầu tư vào tài sản mới nếu ROCE được sử dụng làm thước đo hiệu suất. Điều này vì đầu tư vào tài sản mới có thể dẫn đến tăng giá và khấu hao tài sản, dẫn đến giảm EBIT.
- ROCE chỉ là giá trị trung bình, nên không đo lường được dự án kéo dài bao lâu. Thời gian dự án càng dài, rủi ro càng lớn.
- Nếu một doanh nghiệp có quá nhiều dự trữ, đồng tiền sẽ không phản ánh đúng hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Việc sử dụng các khoản dự trữ có thể làm phóng đại việc sử dụng vốn và ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh.
Một số lưu ý khi sử dụng ROCE
Sau khi sử dụng ROCE, nhà đầu tư cần lưu ý những vấn đề quan trọng sau đây:
- Xem xét kết quả hoạt động qua các năm để biết công ty đã hoạt động như thế nào trong quá khứ. Nhà đầu tư nên cân nhắc đầu tư vào những doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng hàng năm có xu hướng tăng.
- Chỉ nên so sánh giá của các công ty hoạt động trong cùng một ngành và trong cùng một khoảng thời gian.
- ROCE phải được so sánh với ROCE tiêu chuẩn của ngành. Ví dụ: một công ty có tỷ lệ ROCE 20% có vẻ tốt hơn một công ty có tỷ lệ ROCE 10%. Tuy nhiên, nếu điểm chuẩn của ngành là 35%, thì cả hai tỷ lệ đều được coi là thấp.
Kết luận
Bài viết trên đã cung cấp cho bạn thông tin về ROCE là gì và cách tính chỉ số này. Trước khi sử dụng ROCE, hãy hiểu rõ ưu điểm và nhược điểm của việc sử dụng ROCE, cũng như những lưu ý quan trọng. Chúc bạn may mắn!