Mô hình năm lực lượng cạnh tranh của Michael Porter
Khái niệm
Mô hình 5 lực lượng của Michael Porter hay Năm lực lượng của Porter được gọi là porter’s five lực lượng trong tiếng Anh.
Năm lực lượng cạnh tranh của Michael Porter là một mô hình xác định và phân tích năm lực lượng cạnh tranh trong từng ngành và giúp xác định điểm mạnh và điểm yếu của ngành. (theo Investopedia)
Mô hình của Porter thường được sử dụng để xác định cấu trúc của một ngành nhằm xác định chiến lược của công ty và có thể áp dụng cho bất kỳ bộ phận nào của nền kinh tế nhằm tìm kiếm lợi nhuận và tính toán. Rất hấp dẫn.
Năm mô hình cạnh tranh của michael porter được thiết kế để đánh giá khả năng cạnh tranh và vị trí của một tổ chức trong môi trường mà tổ chức đó hoạt động.
Mô hình này dựa trên giả định rằng có 5 lực lượng môi trường ngành sẽ quyết định mức độ cạnh tranh và sức hấp dẫn của một ngành/lĩnh vực; mô hình sẽ giúp chúng ta hiểu được vị thế cạnh tranh hiện tại của tổ chức và các mục tiêu trong tương lai của tổ chức.
5 Lực lượng môi trường ngành
Theo Porter, các nhà quản lý chiến lược cần phân tích các lực lượng này và phát triển các kế hoạch tác động đến chúng nhằm tìm ra những lĩnh vực đặc biệt hấp dẫn và độc đáo đối với tổ chức.
p>
– Quyền thương lượng (power) của nhà cung cấp Đầu vào cho tổ chức được đánh giá bằng khả năng “đẩy” giá dễ dàng của nhà cung cấp.
Điều đó phụ thuộc vào số lượng nhà cung cấp, tính độc đáo của sản phẩm/dịch vụ mà họ cung cấp, quy mô và sức mạnh của nhà cung cấp, chi phí di chuyển từ nhà. Hết nhà cung cấp này đến nhà cung cấp khác…
– Năng lực thương lượng của khách hàng (quyền lực) được đánh giá qua khả năng khách hàng gây áp lực lên tổ chức hoặc hạ giá sản phẩm/dịch vụ mà tổ chức cung cấp. Thật dễ dàng làm sao.
Tùy thuộc vào số lượng khách hàng, tầm quan trọng của từng khách hàng đối với tổ chức, chi phí di chuyển khách hàng từ nhà cung cấp (tổ chức) này sang nhà cung cấp (tổ chức) khác…
-Cạnh tranh gay gắt (đối thủ cạnh tranh) giữa các đối thủ trong cùng ngành/lĩnh vực về nhiều mặt sẽ là một động lực quan trọng hàng đầu quyết định mức độ cạnh tranh trong ngành.
Yếu tố quyết định chính là số lượng và năng lực của những người tham gia; một ngành/lĩnh vực sẽ trở nên kém hấp dẫn hơn nếu có nhiều đối thủ cạnh tranh cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tương tự.
– Mối đe dọa của các sản phẩm và dịch vụ thay thế có thể là một áp lực cạnh tranh đáng kể.
– Mối đe dọa từ các đối thủ cạnh tranh mới luôn là một yếu tố cần xem xét. Đôi khi, khi một đối thủ “nặng ký” mới xuất hiện, cán cân cạnh tranh thay đổi hoàn toàn.
Một ngành hấp dẫn thu hút nhiều đối thủ cạnh tranh tiềm năng và đòi hỏi tổ chức phải có những rào cản gia nhập mạnh mẽ và ổn định, chẳng hạn như lợi thế về quy mô, bằng sáng chế, yêu cầu về vốn, chuyên môn hoặc chính sách của chính phủ…
(Tài liệu tham khảo: Tổ chức và quản lý Trung tâm Đào tạo từ xa Trường Đại học Kinh tế Quốc dân)