Nợ công
Xác định
nợ công trong tiếng Anh được gọi là publicinvestment, Government Debt hoặc nợ quốc gia.
Nợ công được hiểu là toàn bộ khoản nợ tích lũy do cho vay trong và ngoài nước của khu vực công mà trách nhiệm trả nợ trực tiếp hoặc gián tiếp thuộc về Nhà nước.
Đạo luật quản lý nợ công định nghĩa
nợ công bao gồm nợ chính phủ, nợ được chính phủ bảo lãnh và nợ của chính quyền địa phương.
Phân loại nợ công
– Tùy thuộc vào thời hạn của khoản vay, Nợ công bao gồm:
+ Nợ ngắn hạn: Là khoản nợ có thời hạn vay dưới một năm, dùng để bù đắp bội chi tạm thời của ngân sách nhà nước. Nguồn trả nợ ngắn hạn là khoản thu ngân sách nhà nước sẽ thực hiện trong tương lai.
+ Nợ trung dài hạn: Là khoản nợ có thời hạn vay từ một năm trở lên được sử dụng để huy động vốn đầu tư xây dựng các công trình kết cấu hạ tầng. Nguồn trả nợ từ phí, giá dịch vụ và thu ngân sách nhà nước.
– Theo phạm vi huy động vốn, nợ công được chia thành:
+Nợ trong nước: Được thực hiện bằng cách phát hành trái phiếu Chính phủ để vay dân cư, các tổ chức kinh tế – xã hội và các ngân hàng trong nước.
+Nợ nước ngoài: Nợ nước ngoài của chính phủ là phương thức huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu chính phủ ra nước ngoài; các hợp đồng vay nợ với chính phủ, các tổ chức tài chính tiền tệ quốc tế và các nguồn hỗ trợ phát triển chính thức.
Ý nghĩa của nợ công
Trong điều kiện kinh tế thị trường, nợ công được coi là một công cụ tài chính hữu hiệu của nền tài chính công, điều này thể hiện ở các khía cạnh sau:
– Kích thích phát triển kinh tế – xã hội
+ Mục đích vay của khu vực công trước hết là để đáp ứng nhu cầu vốn cho đầu tư phát triển và thực hiện các dự án mục tiêu đã được xác định trong thời gian qua.
+ Nợ được coi là công cụ hữu hiệu để Chính phủ đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng, kích thích phát triển kinh tế – xã hội.
Trả nợ công giúp các chính phủ cân đối mạnh mẽ hơn các nguồn tài chính và khắc phục tình trạng thiếu hụt ngân sách để đáp ứng nhu cầu chi tiêu quốc gia.
– Góp phần điều hành vĩ mô kinh tế – xã hội
+ Nợ công còn là công cụ điều chỉnh quan hệ tích lũy và tiêu dùng, nợ trong nước được sử dụng để điều chỉnh cơ cấu kinh tế, một phần nguồn lực tài chính được thu từ các quỹ tiết kiệm và chi tiêu để phân phối lại và chuyển sang quỹ dự phòng để thúc đẩy kinh tế – xã hội phát triển và hình thành một nền kinh tế hợp lý.
+ Nợ công góp phần điều tiết, định hướng lưu thông tiền tệ và thực hiện các chính sách xã hội của đất nước.
(Tham khảo: Giáo trình Tài chính và Tiền tệ, Nhà xuất bản Tài chính)