Software requirements specification là gì
Với sự phát triển mạnh mẽ của Cách mạng công nghiệp 4.0, ngày càng nhiều công ty sản xuất phần mềm ra đời. Trong quá trình phát triển này, tài liệu SRS (Software Requirements Specification) đóng vai trò rất quan trọng. Vậy tài liệu SRS là gì và nó chứa những gì? Hãy cùng tôi tìm hiểu về tài liệu này.
Tài liệu SRS là gì?
Tài liệu SRS, hay còn được gọi là tài liệu đặc tả yêu cầu phần mềm, là tài liệu mô tả chi tiết các yêu cầu chức năng và phi chức năng của hệ thống. Tài liệu này rất hữu ích để phác thảo chức năng của hệ thống hoặc để hiểu các hệ thống của bên thứ ba có liên quan đến công ty.
Các yêu cầu chức năng mô tả chức năng của một hệ thống phần mềm và các thành phần của nó. Các yêu cầu phi chức năng mô tả các đặc điểm hoạt động của một hệ thống phần mềm và các thành phần của nó. Tài liệu SRS được sử dụng để mô tả cả yêu cầu chức năng và phi chức năng.
Các thành phần của tài liệu SRS
Tài liệu SRS bao gồm các thành phần chính sau:
1. Giới thiệu:
- Mục đích: Mô tả chi tiết mục đích và tầm quan trọng của tài liệu đặc tả yêu cầu và giúp người đọc hiểu khái niệm về tầm quan trọng của nó.
- Tổng quan về ứng dụng: Mô tả tổng quan về hệ thống. Hệ thống phải đảm bảo các yếu tố: quyền truy cập, chức năng, tính đa năng và mục đích sử dụng.
- Đối tượng dự kiến và đề xuất đọc: Mô tả mục đích sử dụng và người chứa tài liệu SRS.
- Viết tắt: Danh sách từ viết tắt và ý nghĩa giúp người đọc dễ hiểu hơn.
- Tài liệu tham khảo: Mô tả tài liệu được đề cập và mục đích sử dụng của nó.
2. Yêu cầu nâng cao:
- Sơ đồ quan hệ đối tượng: Một mô hình mô tả các mối quan hệ tĩnh giữa các đối tượng hệ thống.
- Sơ đồ quy trình làm việc: Hiển thị quy trình làm việc hoặc các bước do người dùng thực hiện. Mọi hành động của người dùng sẽ được hiển thị ở mọi giai đoạn của hệ thống.
- Sơ đồ chuyển đổi trạng thái: Mô tả từng bước trạng thái của quy trình làm việc, giúp người đọc hiểu cách thức hoạt động và ảnh hưởng đến trạng thái của hệ thống.
- Sơ đồ ca sử dụng: Mô tả cách người dùng sử dụng chức năng của hệ thống.
3. Yêu cầu bảo mật:
Phần này mô tả nhiệm vụ của người dùng hệ thống, chức năng của người dùng và hiển thị cho người dùng các quyền của họ trong hệ thống. Phần này sẽ hiển thị một ma trận các nhiệm vụ cho từng người dùng hệ thống.
4. Đặc tả ca sử dụng:
Phần này nêu chi tiết các tác vụ sẽ được thực hiện bởi hệ thống. Ngoài ra, tương tác của các tác nhân bên ngoài với hệ thống và kết quả của những tương tác đó được hiển thị trong phần này.
5. Yêu cầu khác:
Phần này trình bày các yêu cầu bổ sung của hệ thống và chỉ ra các yêu cầu phi hệ thống.
6. Tích hợp (yêu cầu tích hợp):
Phần này hỗ trợ đính kèm tài liệu bên ngoài hoặc nội dung liên quan đến hệ thống.
7. Phụ lục:
Phần này cho phép người dùng xác định lỗi trong thông báo hệ thống hoặc email mẫu trên hệ thống.
Cách ghi vai trò và tệp SRS
Tệp SRS là một tài liệu vô cùng quan trọng trong công việc phát triển phần mềm. Nó giúp nhóm phát triển xây dựng một hệ thống chính xác mô tả tất cả các chức năng và tránh sai lệch so với yêu cầu của khách hàng. Ngoài ra, nó giúp các bên liên quan hiểu rõ về hệ thống, làm cho việc bảo trì và nâng cao chức năng hệ thống trở nên nhanh chóng và dễ dàng, cũng như giúp người kiểm tra hệ thống hiểu dễ dàng để họ có thể xây dựng các kịch bản kiểm tra chi tiết.
Vì vậy, tệp SRS phải đảm bảo độ chính xác và tính rõ ràng của nội dung. Ngoài ra, nó cần được xác thực và có thể được theo dõi để truy xuất nguồn gốc từ đầu. Các thay đổi và yêu cầu cần được triển khai một cách có hệ thống và cần xem xét tác động đối với các yêu cầu khác.
Phân biệt tài liệu SRS và BRD, FRS
Có ba tài liệu quan trọng được tạo ra bởi nhà phân tích kinh doanh: BRD (Business Requirements Document), FRS (Functional Requirements Specification) và SRS. Tuy nhiên, đôi khi người dùng có thể nhầm lẫn giữa SRS và các tài liệu khác. Vậy làm sao để phân biệt các tài liệu này?
-
BRD (Tài liệu yêu cầu nghiệp vụ): Là tài liệu ghi lại các yêu cầu nghiệp vụ và các bên liên quan của chúng. BRD mô tả chiến lược của công ty mà họ đang hướng tới trong tương lai. Nó trả lời các câu hỏi tại sao các yêu cầu trên tồn tại, những thay đổi đối với hệ thống và kết quả mong đợi. BRD phục vụ các nhà tài trợ, Tổng giám đốc, quản lý cấp cao và người dùng chính.
-
FRS (Đặc tả yêu cầu chức năng): FRS cam kết đáp ứng các yêu cầu được nêu trong SRS và BRD. FRS mô tả chi tiết các chức năng, tác nhân và tương tác của người dùng với hệ thống.
-
SRS (Tài liệu đặc tả yêu cầu phần mềm): SRS là tài liệu mô tả chi tiết các yêu cầu chức năng và phi chức năng của hệ thống. SRS cung cấp cơ sở cho thỏa thuận giữa khách hàng và nhà phát triển phần mềm về chức năng dự kiến của sản phẩm. Nó cũng làm cơ sở để đánh giá, cải tiến và bảo trì phần mềm.
Hiểu tầm quan trọng của tệp SRS
Dự án phần mềm có thể bắt đầu và hoàn thành mà không cần sử dụng tệp SRS, nhưng điều này chỉ thích hợp cho các dự án nhỏ hoặc thời gian ngắn. Tuy nhiên, đối với các dự án phần mềm lớn hơn mất nhiều thời gian, SRS là cần thiết.
Tệp SRS có vai trò quan trọng trong việc:
- Xác định mục đích, mục tiêu và phạm vi dự án phần mềm.
- Xác định và chuẩn bị cơ sở cho thỏa thuận giữa khách hàng và nhà phát triển phần mềm về chức năng dự kiến của sản phẩm.
- Tối ưu hóa quy trình phát triển phần mềm bằng việc tránh thiết kế lại, viết mã và kiểm tra lại.
- Đánh giá, cải tiến và bảo trì phần mềm.
- Ước tính chi phí và lập kế hoạch dự án.
Tài liệu SRS cực kỳ quan trọng trong phát triển ứng dụng, nó giúp cung cấp một mô tả chất lượng cao và đáng tin cậy về sản phẩm. Việc sử dụng các công cụ quản lý yêu cầu hiện đại cùng với tài liệu SRS là một trong những lựa chọn tốt nhất. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn và biết cách sử dụng tài liệu SRS trong công việc của mình.
Đọc thêm về tài liệu SRS tại iedv.