Phôi thai là gì? Phôi trong máy là một khái niệm rất cơ bản mà bất kỳ ai hàng ngày làm việc với máy đều biết. Tuy nhiên đối với những người mới bước chân vào nghề cơ khí thì không phải ai cũng biết phôi là gì và các phương pháp gia công phôi là gì? Bài viết sau sẽ giúp các bạn có thêm kiến thức về khái niệm phôi trong cơ khí.
Bạn có biết hiện vật là gì không? Gia công phôi là gì?
Những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn hiểu đúng về phôi – một khái niệm thường được nhắc đến trong gia công.
Phôi thai là gì?
Phôi là nguyên liệu chính để sản xuất các sản phẩm gia công theo yêu cầu của khách hàng, kích thước và kiểu dáng thiết kế sẵn. Ví dụ: để sản xuất một chiếc ghế inox, nguyên liệu thô cần có là các tấm và thanh thép không gỉ riêng lẻ và máy móc, thiết bị gia công. Phôi ở đây là các tấm, thanh inox, thép, nhôm… Quá trình sản xuất ra thành phẩm gọi là gia công phôi inox, thép, nhôm…
Gia công phôi là gì?
Gia công phôi là việc sử dụng máy móc và kỹ thuật để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh từ phôi. Các phương pháp được sử dụng phổ biến nhất trong gia công phôi là cắt, xén, bào, mài, tiện, phay và đột để tạo ra thành phẩm có hình dạng và kích thước mong muốn. Các thao tác này do thợ máy thực hiện với sự hỗ trợ của máy móc, thiết bị để tạo ra các sản phẩm khác nhau như chi tiết máy, khuôn mẫu,…
Một số sản phẩm phổ biến do phôi gia công tạo ra là thanh răng và bánh răng dùng trong chế tạo máy, đồ gá dùng trong gia công; mặt bàn inox làm từ phôi thép không gỉ; các chi tiết nhựa,…
Tìm hiểu về các phương pháp gia công phôi phổ biến hiện nay
Có một số cách để tạo ra một sản phẩm hoàn thiện từ một hiện vật. Sau đây là một số phương pháp gia công phôi phổ biến hiện nay.
Gia công tiện
Gia công Tiện là một kỹ thuật gia công sử dụng chuyển động tịnh tiến của lưỡi dao và chuyển động tròn của phôi để cắt phôi. Trong quá trình này, phôi và lưỡi di chuyển qua lại, cắt và định hình phôi. Phương pháp gia công cơ khí phù hợp để gia công các loại chi tiết cơ khí, ốc vít, bu lông,…
Gia công phay
Phay là phương pháp gia công cơ khí sử dụng dụng cụ cắt nhiều lưỡi chuyển động tròn kết hợp với chuyển động đứng, ngang, dọc để cắt và tạo hình phôi. Phương pháp này được sử dụng để sản xuất hộp số ô tô, vỏ hộp số, vỏ đĩa nhôm, v.v. Ngoài ra, nó được sử dụng để chế tạo bánh răng và giá đỡ của máy móc.
Gia công doa-ta-rô-khoan-doa
Gia công khoan-doa- khoét- tarô là một phương pháp gia công để tạo lỗ trên phôi. Tùy thuộc vào đặc điểm của phôi, người thợ máy sẽ quyết định nên khoan, doa, doa hay ta rô. Phương pháp xử lý này được sử dụng để sản xuất giá đỡ, bánh răng, trục bánh răng, hộp số, v.v.
Gia công uốn
Gia công chuốt cũng là một phương pháp gia công để gia công lỗ trên phôi. Chuyển động chuốt ở đây là chuyển động tịnh tiến của dụng cụ chuốt. Phương pháp xử lý này có thể xử lý các lỗ thẳng, lỗ khóa, lỗ tròn, lỗ có hình dạng đặc biệt, rãnh xoắn ốc, v.v.
Gia công bằng máy bào
Bào cơ học là phương pháp gia công cơ học nhằm mục đích làm cho bề mặt vật liệu sạch và nhẵn. Trong quá trình gia công, dao và phôi sẽ chuyển động theo những quy luật nhất định. Hai phương pháp bào phổ biến nhất hiện nay là gia công thô và gia công tinh. Phương pháp này phù hợp để xử lý các rãnh hình chữ V và các bộ phận khác có chiều rộng nhỏ và chiều dài lớn.
Mài cơ học
Gia công mài là phương pháp gia công phôi trong đó đá mài được cọ xát lên phôi để loại bỏ dần từng lớp mỏng kim loại nhằm làm nhẵn bề mặt, từ đó tạo độ bóng cho phôi. Phương pháp xử lý này phù hợp để tạo ra lớp hoàn thiện và độ bóng trên các bộ phận có độ dày nhất định mà các phương pháp xử lý khác không thể đạt được.
Hoàn thiện cuối cùng
Gia công tinh bao gồm các phương pháp: mài siêu chính xác, đánh bóng, cạo, mài và mài thông minh. Hầu hết các sản phẩm được gia công đều phải trải qua công đoạn này để đạt độ hoàn thiện cao nhất.
Chất liệu phôi phổ biến nhất hiện nay
Nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng, nhiều loại vật liệu khác nhau đã được sử dụng cho quá trình gia công phôi. Những vật liệu này được chia thành hai loại: vật liệu kim loại, vật liệu hợp kim và vật liệu phi kim loại.
Vật liệu làm bằng kim loại và hợp kim
- Sắt non, sắt non
- Thép scm440, sks3, s45c, s50c, s55c, ss400, skd61, skd11,…
- Gang cầu, gang dẻo, gang trắng, gang xám, g…
- Thép không gỉ (inox): sus 316, sus 420, sus201, sus304,…
- Nhôm: a5052, a6061, a7075, …
- Đồng thau c62300, c36000, c9500, c3601, c3602, c3604…
- Kẽm, thiếc, chì…
- Nhựa: ps, pvc, hdpe, pp, pe, pmma,…
- Cao su
- Mica
- Gỗ
Vật liệu phi kim loại:
Nguyên tắc chọn phôi trong gia công phôi
Khi lập kế hoạch chế tạo chi tiết ta cần chọn vật liệu làm phôi, loại phôi, xác định kích thước phôi phù hợp. Kích thước phôi thường được xác định bằng cách tính toán phụ cấp gia công. Loại phôi được xác định theo yêu cầu kỹ thuật và chức năng làm việc của chi tiết.
Việc lựa chọn phôi phải đảm bảo tiêu chuẩn kinh tế – kỹ thuật, đặc tính và giá thành phù hợp. Trong trường hợp đảm bảo tốt các yêu cầu kỹ thuật thì giá thành hạ, dễ chế tạo, quy trình công nghệ đơn giản, tiết kiệm. Sau đó chọn vật liệu thích hợp, hình dạng, kết cấu quy trình, quy trình sản xuất, phương pháp chế tạo phôi và khả năng đạt được độ chính xác của phương pháp. Ngoài ra, công nhân cũng phải cân nhắc tương ứng theo điều kiện làm việc trong xưởng. Nếu loại phôi không phù hợp với điều kiện nhà xưởng, không đáp ứng yêu cầu chế tạo sẽ gây thiệt hại về kinh tế, thời gian và tiền bạc.
Xem thêm: Trọng lượng riêng của sắt
Qua bài viết trên các bạn đã biết phôi là gì và phương pháp tạo phôi cơ bản, phổ biến nhất. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình gia công hiệu quả.